اقليم
وابستگی مستقیم منابع آب به بارش و پدیدههای ژئومرفولوژی که رابطه مستقیمی با آب و هوا دارند ما را ملزم میکند که قبل از بررسی مسائل ابتدا وضعیت اقلیمی منطقه مورد مطالعه را بررسی کنیم. عوامل مختلفی بر اقلیم منطقه آوج تاثیر میگذارند که این عوامل عبارتند از: عوامل سیارهای (گردش عمومی جو) و عوامل محلی، عوامل سیارهای که کلی بوده هم کشور ما ایران و منطقه مورد مطالعه را تحت تاثیر قرار میدهد و شامل پر فشار سیبری که موجب کاهش دما و در اکثر مواقع از اوایل پاییز منطقه آوج را تحت تاثیر خود قرار میدهد. و پر فشار جنب حارهای که در دوره گرم سال باعث افزایش دما و ایجاد هوای پایدار که از اردیبهشت ماه تا شهریور ماه منطقه آوج را در بر میگیرد. بادهای غربی که مهمترین عامل آب و هوای در دوره سرد بدنبال پسروی رود باد جنب حارهای در منطقه آوج محسوب میشوند و کم فشار مدیترانهای که بهمراه بادهای غربی موجب ریزش بارشهای جوی در فصول پائیز و زمستان میشود.
عواملی محلی که ناشی که از موقعیت جغرافیایی منطقه و ویژگی توپوگرافی منطقه میباشند. و بعلت قرار گرفتن در عرض جغرافیایی بالا (۳۰ و ۳۶ تا ۳۵) نسبت به مناطق جنوبی کور روزهای ابرناکی بالاتری برخوردار میباشد و موجب دریافت انرژی کمتری در فصول سرد سال میشود. و بخاطر ارتفاع زیاد منطقه (۲۸۹۴- ۱۵۰۰ متر) جو زمین ضخامت کمتری دارید و خارج شدن آسان انرژی موج بلند زمین موجب تغییرات روزانه ماهانه دما (۳/۲۵ تا ۷/۹-) درجه سانتیگراد بین قسمتهای مختلف منطقه میشود. و ریزش بارشهای جوی در فصل سرد در اکثر قسمتهای منطقه بصورت برف میشود و این بارشها نقش اساسی را در ایجاد روانابهای سطحی و تامین ابهای زیرزمینی منطقه دارد.
از نظر رژیم بارندگی سالانه میزان بارندگی میانگین سالانه منطقه در طول دوره آماری ۳۱ ساله نزدیک به ۳۶۰ میلیمتر میباشد. که با افزایش ارتفاع میزان بارندگی سالانه نیز افزایش مییابد. و میانگین حداکثر بارندگی ۲۴ ساعته منطقه آوج ۱۵/۲۹ میلیمتر است که با افزایش ارتفاع میانگین حداکثر بارندگی ۲۴ ساعته نیز افزایش مییابد و احتمال وقوع حداکثر بارش ۲۴ ساعته به ترتیب ماههای اسفند، فروردین، آذر و بهمن بیشتر از سایر ماههاست.
بیشترین مقدار تغییرات بارندگی در کل منطقه در شهریورماه و کمترین مقدار آن در بهمن ماه، مشاهده میشود. از نظر رژیم فصلی بیشترین مقدار بارش فصلی در منطقه اوج به ترتیب فصل زمستان، بهار و پائیز و کمترین مقدار آن در فصل تابستان میباشد.
میانگین وزنی بارش در منطقه آوج ۳۶۰ میلیمتر میباشد و حجم آب ناشی از بارش در طی یکسال بطور میانگین ۸/۳۳۲ میلیون متر مکعب میباشد.
مطالعه دمای منطقه آوج نشان میدهد که روند تغییرات دمای ماهانه بین قسمتهای مختلف منطقه از شمال به جنوب و با افزایش ارتفاع کاهش مییابد. روند کاهشی دما در اکثر ایستگاههای موجود در منطقه آوج از مرداد ماه شروع شده و در دیماه به کمترین مقدار و بعد از آن روند افزایشی دما شروع شده و در تیرماه به بالاترین حد خود میرسد و گرمترین ماههای سال تیر و مرداد و سردترین ماهها سال دی و بهمن میباشد. در منطقه اوج خط برف (همدمای صفر درجه) در ماههای آبان، آذر، دی، بهمن و اسفند در داخل منطقه مشاهده میشود. و از نظر رطوبت نسبی بیشترین مقدار رطوبت نسبت در منطقه آوج در بهمن ماه و کمترین مقدار آن در تیر، مرداد و شهریور ماه میباشد.
مطالعه تبخیر و تعرق در منطقه آوج با روشهای مختلف از جمله بلانی –کریدل، ترنت وایت و پنمن انجام گرفت. میزان تبخیر و تعرق در یک حوضه در میزان رواناب آن تاثیر میگذارد زیرا مقدار تبخیر و تعرق در واقع بخشی از بارش است که از دسترس خارج میشود. و زمان وقوع حداکثر میزان تبخیر با زمان وقوع بارندگی با هم مطابقت ندارند و زمانیکه که بارندگی زیاد صورت میگیرد یعنی ماههای بهمن، اسفند و فروردین میزان تبخیر و نیز تقریبا در کمترین حد ماهانه خود قرار گیرد. و حجم آب سالانه خروجی از منطقه از طریق تبخیر و تعرق نیز تقریبا در کمترین حد ماهانه خود قرار میگیرد. و حجم آب سالانه خروجی از منطقه از طریق تبخیر ۶/۴۰ میلیون متر مکعب میباشد.
نظرات شما عزیزان: